Ομιλία σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Πρόληψης και Θεραπείας της Βίας και Προώθησης της Ισότητας των Φύλων «Βία Στοπ»
Κυρίες και κύριοι,
Είναι για μένα ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι στην σημερινή εκδήλωση που διοργανώνει το Ινστιτούτο Πρόληψης και Θεραπείας της Βίας και Προώθησης της Ισότητας των Φύλων «Βία Στοπ».
Σήμερα γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών και η εκδήλωση αυτή είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία
για να μας θυμίσει ότι η βία είναι κάθε μέρα παρούσα.
Υπάρχουν εννέα αναγνωρισμένες μορφές βίας: Φυσική (σωματική) βία, Σεξουαλική βία, Συναισθηματική βία, Ψυχολογική βία, Πνευματική βία, Πολιτιστική βία, Λεκτική βία, Οικονομική βία και η Παραμέληση. Βέβαια σε αυτές τις μορφές θα πρέπει να προστεθούν η ρατσιστική, η παιδική, αλλά και η ηλεκτρονική βία η οποία, δυστυχώς, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη λόγω της χρήσης «έξυπνων τηλεφώνων».
Η βία δεν είναι κάτι αόριστο και μακρινό για τους πολλούς. Μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε, αφορά όλα τα κοινωνικά στρώματα και δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά μια πολύ διαδεδομένη πραγματικότητα. Εύκολα, λοιπόν, μπορεί κανείς να είναι είτε θύτης ή ακόμα και θύμα. Έτσι, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι μπορούμε να την ασκήσουμε ανά πάσα στιγμή.
Μάλιστα, κάποιες φορές μπορεί να μην την αναγνωρίζουμε ή ακόμη και να μην την παραδεχόμαστε. Άλλωστε πολλοί δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν βιώσει κακοποίηση, ιδιαίτερα αν αυτή δεν είναι σωματική, γιατί έχουν αποδεχτεί τη βίαιη συμπεριφορά ως δεδομένη και αναμενόμενη στις στενές τους σχέσεις. Επίσης δεν πρέπει να αγνοούμαι ότι τα άτομα που βιώνουν κακοποίηση δυσκολεύονται να μιλήσουν για αυτό που τους συμβαίνει.
Άλλωστε η βία προκαλεί στο άτομο αισθήματα αδυναμίας, ανισότητας και ανασφάλεια.
Κυρίες και κύριοι,
Ενδεικτικό των διαστάσεων που έχει πάρει η βία είναι το ότι σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες 16 έως 44 ετών και ευθύνεται για περισσότερους θανάτους και προβλήματα υγείας από ότι ο καρκίνος, τα τροχαία δυστυχήματα και ο πόλεμος μαζί.
Όμως ζοφερή είναι η εικόνα και στα στοιχεία που αφορούν τη βία που δέχονται τα παιδιά. Σύμφωνα, λοιπόν, με μελέτη του Ο.Η.Ε., κάθε χρόνο 73.000.000 αγόρια και 150.000.000 κορίτσια υφίστανται σεξουαλική παρέμβαση, ενώ το 2017 αφαιρέθηκαν από τον παγκόσμιο ιστό 259.000 εικόνες και βίντεο παιδικής κακοποίησης χάρη στην άμεση παρέμβαση 48 ανοιχτών γραμμών καταγγελιών που λειτουργούν σε 43 χώρες του κόσμου.
Υπολογίζεται, μάλιστα ότι σήμερα, σε όλον τον κόσμο, περίπου 500 εκατομμύρια έως και 1,5 δισεκατομμύριο παιδιά υφίστανται κακοποίηση κάθε χρόνο, ενώ τουλάχιστον 275 εκατομμύρια παιδιά βιώνουν τη βία μέσα στα ίδια τους τα σπίτια.
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας υπολογίζεται ότι το 10% - 20% των παιδιών πέφτουν θύματα διαφορετικών μορφών κακοποίησης. Ο αριθμός αυτός είναι μεγάλος και δυστυχώς όμως αποτυπώνει την πραγματικότητα, καθώς σχεδόν καθημερινά ακούμε ή διαβάζουμε για περιστατικά κακοποίησης παιδιών που μας συγκλονίζουν.
Το χειρότερο όμως είναι ότι πολλά από αυτά τα περιστατικά γίνονται δίπλα μας και μάλιστα αρκετές φορές οι ίδιοι κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά μας.
Έτσι με την αδιαφορία μας γινόμαστε συνένοχοι αφού συγκαλύπτουμε την κακοποίηση ενός παιδιού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα κακοποιημένα παιδιά είναι πιθανόν να συναντήσουν δυσκολίες τόσο στο μελλοντικό ρόλο τους ως γονείς όσο και στις υπόλοιπες σχέσεις τους.
Οι επιπτώσεις της βίας στη συμπεριφορά των παιδιών ενδέχεται να συμπεριλαμβάνουν: επιθετική συμπεριφορά ή υπερβολική αναστολή, ανυπακοή, σχολική φοβία, χαμηλές σχολικές επιδόσεις, έλλειψη επαρκούς αυτοεκτίμησης, ψυχοσωματικά συμπτώματα (πονοκεφάλους, σπαστικές κολίτιδες κ.λπ.), δειλία και κοινωνική απομόνωση.
Στην περίπτωση των εφήβων οι επιπτώσεις ενδέχεται να συμπεριλαμβάνουν: επιθετική συμπεριφορά, φυγή από το σπίτι, εκφοβισμό άλλων συμμαθητών (bullying), άσκηση σωματικής και λεκτικής βίας, χρήση ουσιών (ναρκωτικά, αλκοόλ), σχολικές απουσίες, μαθησιακές δυσκολίες και νευρωτικές συμπεριφορές (ονυχοφαγία, τριχοτιλλομανία κ.λπ.).
Κυρίες και κύριοι,
Με αφορμή την παρουσία μας εδώ στο Αµφιθεάτρο του Τ.Ε.Ι. – ΑΜΘ, θα ήθελα να κάνω ένα σύντομο σχόλιο για τα όσα λυπηρά συμβαίνουν στα Πανεπιστήμια της χώρας, όπου η βία τείνει να είναι ένα καθημερινό φαινόμενο.
Δυστυχώς, η κατάσταση που επικρατεί στα Πανεπιστήμια της Πατρίδας μας είναι αδιανόητη. Τα Πανεπιστήμια έχουν μετατραπεί σε κέντρα ανομίας, βίας και διακίνησης ναρκωτικών. Οι καταστροφές που έγιναν πριν μια εβδομάδα στο Α.Π.Θ. ήρθαν απλά να επιβεβαιώσουν ότι τα Πανεπιστήμια, είναι απροστάτευτα από μια χούφτα κουκουλοφόρων οι οποίοι όποτε θέλουν μπαίνουν σε αυτά, τα καταστρέφουν, τα λεηλατούν και ταυτόχρονα ξυλοφορτώνουν ή και ληστεύουν φοιτητές και καθηγητές.
Και όμως: Μπροστά σε όλα αυτά η κυβερνώντες σφυρίζουν αδιάφορα και συνεχίζουν προκλητικά να στηρίζουν τον νόμο για το άσυλο της ανομίας. Ταυτόχρονα ακούμε και τον καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργό Παιδείας να καλεί το «ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα» - όπως αναφέρει χαρακτηριστικά - σε αυτοδικία.
Τους ζητά να αντιμετωπίσουν αυτοί, αντί της αστυνομίας, τους εμπόρους ναρκωτικών και τραμπούκους. Δεν υπάρχει δυστυχώς όριο στον παραλογισμό. Αυτή η κατάσταση όμως δεν πάει άλλο και πρέπει να μπει άμεσα ένα τέλος.
Κλείνοντας θα ήθελα για μια ακόμη φορά να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνατε να είμαι σήμερα εδώ μαζί σας και να ευχηθώ καλή επιτυχία στην σημερινή εκδήλωση.