Ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385
Ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 – Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας – Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών – Ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust - Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας - Δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και άλλες ρυθμίσεις»
Κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Η Δικαιοσύνη δεν είναι απλώς ένας θεσμός. Είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας που θέλουμε να οικοδομήσουμε.
Με αυτή τη σκέψη συζητάμε σήμερα για ένα νομοσχέδιο που, πέρα από μια ακόμη νομοθετική πράξη, είναι και μια πράξη ευθύνης και δέσμευσης απέναντι στους πολίτες.
Σε μια εποχή που η βία εξελίσσεται και οι πληγές της κοινωνίας παραμένουν ανοικτές, έχουμε καθήκον να θωρακίσουμε τους πιο ευάλωτους. Σήμερα, το Κοινοβούλιο καλείται να κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς μια κοινωνία όπου η ασφάλεια, η αξιοπρέπεια και η δικαιοσύνη θα αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα.
Δεν είμαστε εδώ για να συζητήσουμε θεωρητικά. Είμαστε εδώ για να απαντήσουμε στα αιτήματα εκείνων που υψώνουν τη φωνή τους, ζητώντας προστασία. Είμαστε εδώ για τις γυναίκες που φοβούνται να μιλήσουν, για τα παιδιά που δεν ξέρουν πώς να ζητήσουν βοήθεια, για τις οικογένειες που βλέπουν τον κύκλο της βίας να επαναλαμβάνεται.
Αυτό το νομοσχέδιο είναι μια απάντηση στις ανάγκες της εποχής, αλλά και ένα σαφές μήνυμα ότι στην Ελλάδα του 2025, δεν υπάρχει χώρος για τη βία, την εκμετάλλευση και τον φόβο.
Με βάση αυτό, άλλωστε, κινείται και λειτουργεί η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας από το 2019 μέχρι και σήμερα. Περίοδο κατά την οποία έχουν γίνει πολλά και σημαντικά πράγματα, με την σχετική λίστα να εμπλουτίζεται διαρκώς, επικαιροποιημένη και προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα.
Ανάμεσα στα άλλα, για την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, λειτουργεί ένα ολοκληρωμένο Δίκτυο Δομών σε όλη την επικράτεια, με 44 συμβουλευτικά κέντρα, 20 ξενώνες και φυσικά την αδιάκοπη λειτουργία της τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης 15900. Ταυτόχρονα, συνεχίζουμε την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021 - 2025, με βασικό άξονα την καταπολέμηση κάθε μορφής βίας σε βάρος των γυναικών, ενώ έχει ήδη προχωρήσει η εκπόνηση του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια 2023 - 2028.
Επίσης, έχουν δραστηριοποιηθεί οι υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας και ιδιαίτερα τα επιχειρησιακά Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, χορηγείται σε γυναίκες - θύματα η εφαρμογή του panic button και έχουν εξασφαλιστεί στην περιφέρεια σε κάθε Αστυνομική Διεύθυνση ένας ή περισσότεροι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι για τη βραχυπρόθεσμη ασφαλή φιλοξενία γυναικών -θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και μελών της οικογένειας τους.
Θέμα χρόνου είναι να ενεργοποιηθεί το ειδικό εργαλείο αποτίμησης κινδύνου, το λεγόμενο risk tool, ενώ στα ελληνικά πανεπιστήμια, σε συνεργασία με τις επιτροπές ισότητας, θα «τρέξει» εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο των Α.Ε.Ι.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Με το νομοσχέδιο που συζητάμε, ερχόμαστε να διορθώσουμε λάθη του παρελθόντος και να προλάβουμε - όσο το δυνατόν - άλλες δυσάρεστες καταστάσεις στο μέλλον, με αυστηρότερη αντιμετώπιση των θυτών και αποτελεσματικότερη προστασία των θυμάτων της ενδοοικογενειακής βίας, με τις δίκες να διεξάγονται πλέον κατά προτεραιότητα.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, ενισχύεται το νομικό και θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των γυναικών και την καταπολέμηση νέων μορφών βίας κατά αυτών, ενώ ενσωματώνεται η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2024/1385 για τη βία κατά των γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία. Παράλληλα εισάγονται σημαντικές τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα, ενώ η αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών και η ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust θα βελτιώσουν τις διαδικασίες δίωξης των εγκλημάτων.
Το εν λόγω νομοθέτημα, μεταξύ άλλων:
- Προβλέπει δίαυλο καταγγελιών για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας ή βίας κατά γυναικών μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
- Ενισχύει το πλαίσιο παροχής ειδικής υποστήριξης στα θύματα, από αστυνομικές αρχές, κοινωνικές υπηρεσίες, υπηρεσίες υγείας.
- Δεν αναστέλλει τις ποινές άνω 2 ετών για έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας, οι οποίες εκτίονται στη φυλακή.
- Διευκολύνει την άμεση περάτωση της προανάκρισης και της ανάκρισης, που κατά προτεραιότητα θα εκδικάζονται χωρίς την ενδιάμεση διαδικασία των συμβουλίων.
- Αυστηροποιεί το έγκλημα της παραμέλησης εποπτείας ανηλίκου και το έγκλημα της συμπλοκής προκειμένου να αντιμετωπιστούν δραστικά τα φαινόμενα βίας (συχνά με οπαδικά κίνητρα) ατόμων ιδίως νεαρής ηλικίας.
Πρόκειται για ένα καινοτόμο βήμα που προστατεύει τα θύματα βίαιων συμπεριφορών και απαντά σε ποινικά επιλήψιμες συμπεριφορές.
Χρέος όλων μας είναι να δείξουμε μηδενική ανοχή απέναντι σε αυτά τα περιστατικά και να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό πλέγμα προστασίας των πιο αδύναμων.
Είναι καθήκον μας να ενθαρρύνουμε, να καταγγέλλουμε, να συμπαραστεκόμαστε, αλλά και να προλαμβάνουμε τέτοιες θλιβερές καταστάσεις.
Αποτελεί στρατηγική μας προτεραιότητα. Απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση του προβλήματος και η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι αποφασισμένη να την κάνει.
Ο σχεδιασμός μας για την εξάλειψη της βίας απαιτεί σχεδιασμό και συνεργασία. Καλούμε όλους τους φορείς και τους πολίτες να συμμετέχουν σε αυτήν την προσπάθεια.
Ας στείλουμε από εδώ, σήμερα, ένα ισχυρό μήνυμα: Η αλλαγή δεν είναι απλώς δυνατή. Είναι ήδη σε εξέλιξη και όλοι μας είμαστε ή μπορούμε να γίνουμε μέρος αυτής.
Με την υπερψήφιση του νομοσχεδίου λέμε «ναι» σε μια κοινωνία χωρίς βία, με ασφάλεια, αξιοπρέπεια και ελπίδα.
Το οφείλουμε στους εαυτούς μας και στις νέες γενιές.
Σας ευχαριστώ πολύ.